Grondstoffenschaarste: kunnen we over 40 jaar nog smartphones maken?

Veel klimaatorganisaties proberen het consumenten en bedrijven duidelijk te maken: de grondstoffen raken op. Er zit een eind aan. Maar is dat wel waar? Moeten we daadwerkelijk iets veranderen?

Goud en de smartphone

In één smartphone zit wel 75 kilogram aan grondstoffen. Denk aan aardolie, koper, goud, zilver, tantalium, kwik en lood. Met de telefoon als goudmijn, zou het niet anders kunnen dan dat het goud een keer opraakt. Zeker als zakenmensen een telefoon van puur goud laten ontwerpen, met een waarde van enkele miljoenen euro.

In 2021 raakt ook het zeldzame metaal indium op, zeggen wetenschappers. Indium is een veel gebruikt, cruciaal metaal om touchscreens te kunnen maken. Dat blijkt in de praktijk niet zo te zijn. Volgens grondstoffenexperts raken grondstoffen helemaal niet op. We zouden nog miljoenen jaren kunnen doen met de huidige voorraad aan koper, goud en ijzer in de aardkorst. De wereldbevolking zou dan eerst in staat moeten zijn om al die grondstoffen te winnen. Dat lukt niet.

Het overgrote deel van de grondstoffen in de aardkorst is namelijk niet winbaar, schrijft het Centrum voor Milieuwetenschappen. Al zouden we het kunnen winnen, dan nog is de kwaliteit niet voldoende om een goed touchscreen te produceren. De kwaliteit van ertsen blijkt ver achteruit te gaan. Vroeger zat er in een kopererts nog 20 tot 30 procent koper, dat is nu nog één tot twee procent.

Indium
Verschillende activisten voorspellen dat de grondstof indium over zes jaar op is. Feitelijk is dat niet zo; alleen de economisch winbare voorraad raakt op. Niet zo gek, want indium wordt ook gebruikt voor flatscreens, beeldschermen en tablets. Het openen van een nieuwe mijn om indium te winnen, kost zo’n vijftien jaar. Dus is de voorlopige economisch winbare voorraad over zo’n zes jaar op.

Als de vraag hoog blijft, is het volgens het Centrum voor Milieuwetenschappen onvermijdelijk dat mijnbouwbedrijven nieuwe mijnen openen. De economisch winbare voorraden worden dan weer groter.

Vraag en aanbod?
Het antwoord op de vraag: ‘kunnen we over 40 jaar nog smartphones maken?’ is: “Hoogstwaarschijnlijk wel.” Toch is het niet verstandig om grondstoffen te verspillen. Recycling is wel degelijk belangrijk. Al zou het alleen al zijn omdat het winnen van grondstoffen milieuschade kan veroorzaken. Mijnen hebben veel water nodig. In droge gebieden kan dat flinke problemen opleveren voor de natuur- en de landbouw.

Water kan vervuild raken met giftige stoffen. Zo kan het grondwater verontreinigd raken. Ook niet geheel onbelangrijk: er werken mensen onder erbarmelijke omstandigheden om bijvoorbeeld tin te winnen. Daarbij wordt kinderarbeid niet geschuwd. Deze tin wordt gebruikt in de nieuwste smartphones, om kleine onderdelen aan elkaar te solderen. Dat liet de BBC onlangs al in een documentaire zien.

Hergebruiken
De beste manier om met het goud en andere stoffen om te gaan: het hergebruiken van de onderdelen. Veel winkels nemen telefoons in, om ze te gebruiken in arme landen, of om te smelten. Uit een telefoon kan namelijk wel een kilo aan goudertsen komen. Dat goud kan dan weer worden gebruikt bij de productie van een nieuwe smartphone. Op die manier kunnen we technologisch blijven vernieuwen, op een verantwoordelijke manier.

René Dekker

Gepassioneerd techblogger en eigenaar van Mobielabonnement.nl. Interesse in een samenwerking? Laat van je horen.